KATAPUSANG HIBIK NG PILIPINAS

KATAPUSANG HIBIK NG PILIPINAS

SA INANG ESPANYA

Andres Bonifacio

Sumikat na Ina sa sinisilangan

Ang araw ng poot ng Katagalugan,

Tatlong daang taong aming iningatan

Sa dagat ng dusa ng karalitaan.

Walang isinuway kaming iyong anak

Sa bagyong masasal ng dalita't hirap,

Iisa ang puso nitong Pilipinas

At ikaw ay di na Ina naming lahat.

Sa kapuwa ina'y wala kang kaparis

Ang layaw ng anak dalita't pasakit;

Pag nagpatirapang sa iyo'y humibik

Makinahi't 'biting parang isang hayop

Ito baga, Ina, ang iyong pag-irog?

Lunas na gamot mo ay kasakit-sakit.

Gapusing mahigpit ang mga Tagalog,

Hinain sa sikad, kulata at suntok,

Ipabilanggo mo't sa dagat itapon,

Barilin, lasunin nang kami'y malipol,

Sa aming Tagalog ito baga'y hatol,

Inang mahabagin, sa lahat ng kampon?

Aming tinitiis hanggang sa mamatay,

Bangkay nang mistula ayaw pang tigilan,

Kaya kung ihulog sa mga libingan

Linsad na ang buto't  lamuray ang laman.

Wala nang namana itong Pilipinas

Na layaw sa Ina kundi nga ang hirap;

Tiis ay pasulong, patente'y nagkalat

Rekargo't impwesto'y nagsala-salabat.

Sari-saring silo sa ami'y inisip

Kasabay ang utos tutuparing pilit;

May sa alumbrado bayad kami'y tikis

Kahit isang ilaw ay walang masilip.

Ang lupa at bahay na tinatahanan,

Bukid at tubigang kalawak-lawakan

At gayundin naman mga halamanan

Sa paring Kastila ay binubuwisan.

Bukod pa rito'y marami pang iba,

Huwag nang saysayin, O, Inang Espanya!

Sunod kaming lahat hanggang may hininga

Tagalog di'y siyang minamasama pa.

Ikaw nga, O, Inang pabaya't sukaban,

Kami'y di na iyo saanman humanggan,

Ihanda mo, Ina, ang paglilibingan

Sa mawawakawak na maraming bangkay.

Sa sangmaliwanag ngayon ay sasabog

Ang barila't kanyong katulad ay kulog;

Ang sigwang masasal ng dugong aagos

Ng kanilang bala na nagpapamook.

Di na kailangan sa Espanya'ng awa

Ng mga Tagalog, O! Inang Kuhila;

Paraiso namin ang kami'y mapuksa

At langit mo naman kung kami'y madusta.

Paalam na, Ina, itong Pilipinas,

Paalam na, Ina, itong nasa hirap;

Paalam, paalam, Inang walang habag,

Paalam na ngayon, katapusang tawag.

The poem “Katapusang Hibik ng Pilipinas” states the injustice that the whole Filipino population experienced under the reign of its supposed “mother country”, Spain.  In the poem, Andres Bonifacio compared the then conqueror, Spain to a mother that neglects her children.  He further blurted out through the poem how as a mother, Spain hurt its child, the Philippines, through brutal treatment, instead of nurturing her. In the process, Spain’s savagery released an unmistakable wrath from her children. 

In the end of the poem, Bonifacio warned Spain that the end of its cruelty to the Philippines is nearing.  He stated that because of the suffering it had to endure for so long, the child will now rise against it.  The poem states the brutal effort that was then needed to free the Philippines against Spain’s grasp